Zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym każdego dnia podejmujemy szereg różnorodnych decyzji.  Część z nich podejmowana jest w warunkach ryzyka, a innym razem są one automatyczne i wynikają z utartych wcześniej działań. To posiadana wiedza i doświadczenie decydenta stanowią główną podstawę do określenia wielkości zagrożenia, jak i prawdopodobieństwa jego wystąpienia. A co jeśli decyzje okazują się niewłaściwe?

Niestety, błędy w procesie podejmowania decyzji mogą prowadzić do brzemiennych w skutkach konsekwencji. Mogą one być nie tylko materialne, ale również ludzkie, bo przecież historia zna wiele takich przykładów. Zwykle zawodzi najbardziej niestabilny czynnik – człowiek.

Próbując przeciwdziałać tego typu zdarzeniom, poszukuje się rozwiązań na szczeblu legislacyjnym, systemowym, zarządczym, których celem jest tworzenie bezpiecznego środowiska, co w praktyce oznacza wczesne rozpoznanie zagrożeń i podejmowanie działań prewencyjnych na poziomie technicznym, organizacyjnym i ludzkim.

Dlaczego?

Dlaczego opłaca się organizacji właściwe rozpoznawanie zagrożeń, a przede wszystkim stopnia zachowań ryzykownych wśród pracowników? Nadrzędnym celem jest zwykle zredukowanie liczby wypadków, zdarzeń potencjalnie wypadkowych, a także ilości podejmowanych zachowań ryzykownych. W efekcie ma to doprowadzić do poprawy efektywności pracowników oraz lepszej frekwencji w pracy. Jeśli do tego dołożyć poprawienie się ogólnego stanu zdrowia, samopoczucia i poziomu zadowolenia z pracy, jak również współodpowiedzialność za bezpieczeństwo i wzrost indywidualnej świadomości pracowników w zakresie bezpieczeństwa, to kreowanie kultury bezpieczeństwa po prostu się opłaca.

Jak?

Doskonałym punktem wyjścia w kreowaniu kultury bezpieczeństwa jest ustalenie stopnia zachowań bezpiecznych wśród wszystkich szczebli w organizacji. Można to zrobić poprzez poddanie organizacji odpowiednim badaniom kwestionariuszowym w zakresie:

• pomiaru klimatu bezpieczeństwa (odzwierciedla odczuwaną przez pracowników atmosferę związaną z bezpieczeństwem i higieną pracy panującą w firmie);
• pomiaru postaw wobec bezpieczeństwa (pozwala pracodawcy przewidzieć, czy pracownicy będą zachowywali się na stanowisku pracy bezpiecznie, czy ryzykownie);
• pomiaru kultury bezpieczeństwa osobistego jednostki (pozwala zbadać podejście do ryzyka społecznego oraz określić stopień gotowości jednostki na narażania się na ryzyko mogące powodować uszczerbek w zakresie sprawności fizycznej).

Wyniki badań opracowane w formie obszernego raportu pozwalają zobrazować firmie, które obszary są na wysokim poziomie świadomości zagrożeń, a które należałoby wzmocnić. Niewątpliwie jednak kreowanie kultury bezpieczeństwa powinno odbywać się przy jednoczesnym zaangażowaniu w proces kierownictwa, co wiąże się ze sformułowaniem polityki organizacji wobec bezpieczeństwa, wyrażaniem troski i zainteresowania o bezpieczeństwo pracowników, przestrzeganiem przepisów BHP oraz traktowaniem spraw BHP na równi z innymi.

Ponadto, otwarta i szczera komunikacja, na którą składa się przekazywanie rzetelnych i systematycznych informacji o zagrożeniach na wszystkich szczeblach organizacji, a także partycypacja pracowników w procesach podejmowania decyzji w obszarze bezpieczeństwa jeszcze skutecznej przyczyniają się do budowania silnej kultury bezpieczeństwa w organizacji. Do tego należałoby dodać: edukację w zakresie BHP, począwszy od instruowania i szkolenia poprzez ćwiczenie umiejętności praktycznych odpowiednich do danej pracy i potrzeb pracowników; zgłaszanie i badania przyczyn wypadków oraz zdarzeń potencjalnie wypadkowych, a w ich wyniku – podejmowanie działań zapobiegawczych; motywowanie oraz wzmacnianie bezpiecznych zachowań pracowników; współpracę między pracownikami; właściwe zarządzanie stresem; promowanie zachowań bezpiecznych w pracy, jak i poza nią oraz stosowanie profilaktyki prozdrowotnej.

Co?

Kreowanie kultury bezpieczeństwa to nie tylko zbiór indywidualnych i grupowych reguł, norm, założeń, wartości, przekonań, umiejętności, które wpływają na skuteczność i jakość zarządzania bezpieczeństwem w przedsiębiorstwie. Należy pamiętać, że to także proces, w trakcie którego wszelkie aktywności powinny być realizowane w sposób przejrzysty, konsekwentny i ciągły.

Tym wszystkim, a nawet więcej, zajmują się eksperci i psychologowie tworzący markę SCAW, czyli Safety Culture At Work.

Więcej na www.scaw.pl

artykuł ukazał się w czasopiśmie Nowoczesny Przemysł nr 1/2024

źródło: SCAW