Unia Europejska określiła neutralność klimatyczną jako nadrzędny, długoterminowy cel , który skutkuje koniecznością obniżenia emisji gazów cieplarnianych w gospodarce. Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez zastosowanie odnawialnych źródeł energii („OZE”) i gazów odnawialnych w m.in. transporcie.
Nie budzi wątpliwości, że szerokie wykorzystanie OZE wymaga współpracy z technologiami stabilizującymi, którą to rolę może pełnić wodór. Komisja Europejska określiła rozwój wodoru jako cel priorytetowy . Ze względu na multifunkcyjność wodoru, może on poza zastosowaniem jako nośnik czy magazyn energii, zostać wykorzystany jako paliwo.
Unijne działania na rzecz upowszechnienia wodoru nie ograniczają się do wytyczenia celów strategicznych, ale znajdują konkretyzację w procedowanych obecnie regulacjach prawnych. W tym zakresie należy wskazać przede wszystkim przebudowę rynku gazu poprzez przyjęcie prawa, które umożliwi budowę sieci wodorowych, wprowadzi nowych operatorów wodorowych i określi nowe działalności gospodarcze związane z wodorem.
Natomiast, w odniesieniu do sektora transportu, Komisja Europejska opublikowała projekty rozporządzeń delegowanych , które mają na celu zwiększenie produkcji paliw z OZE, w tym także z wodoru. Rozporządzenia określają (i) szczegółowe kryteria kwalifikacji energii elektrycznej wykorzystywanej do produkcji paliw transportowych (paliwa odnawialne ciekłe lub gazowe inne niż biopaliwa i pozyskane z innych źródeł niż biogaz i biomasa) jako w pełni odnawialnej i (ii) sposób obliczania emisji gazów cieplarnianych tych paliw.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że aby dana działalność (w tym m.in. w sektorze transportu i produkcji wodoru) mogła zostać uznana za zgodną z unijną taksonomią , musi przede wszystkim wykazać ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Co więcej, działalności, które nie realizują w sposób pełny taksonomii (niskoemisyjne) mają charakter przejściowy, tzn. będą uznawane do czasu, kiedy działalności zeroemisyjne nie staną się dominujące. Dlatego, analizowanym rozporządzeniom należy przypisać wysokie znaczenie dla producentów paliw.
Pierwsze rozporządzenie delegowane wprowadza szczegółowe zasady kwalifikacji energii elektrycznej wykorzystywanej do produkcji (na terytorium Unii i poza nim) odnawialnych płynnych i gazowych paliw transportowych pochodzenia niebiologicznego (w drodze elektrolizy i innych sposobów produkcji) jako w pełni odnawialnej.
Rozporządzenie ma zastosowanie do producentów paliw w państwach członkowskich UE i państwach trzecich, którzy mogą korzystać z krajowych lub międzynarodowych dobrowolnych systemów certyfikacji uznanych przez Komisję w celu wykazania zgodności produkowanych paliw z niniejszym rozporządzeniem.
Kryteria kwalifikacji dotyczą energii elektrycznej uzyskanej z bezpośredniego podłączenia do instalacji wytwarzających energię elektryczną z OZE i pobranej z sieci, ale w przypadku, kiedy producent nie spełni tych kryteriów, rozporządzenie przewiduje dodatkowe kryteria (zasada dodatkowości, korelacji czasowej i geograficznej), których spełnienie pozwoli na zakwalifikowanie danego paliwa jako w pełni odnawialnego.
Drugie rozporządzenie delegowane w załączniku określa sposób obliczania emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia transportowych paliw odnawialnych i węglowych pochodzących z recyklingu z uwzględnieniem emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia paliw (w tym wodoru odnawialnego). Celem rozporządzenia jest realizacja celu osiągnięcia co najmniej 14% udziału energii odnawialnej w transporcie do 2030 r. Producenci zobowiązani są do wykazania co najmniej 70% poziomu oszczędności emisji gazów cieplarnianych (warto zauważyć, że uznanie działalności w zakresie produkcji wodoru za zgodną z unijną taksonomią wymaga ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 73,4%).
Niniejszy artykuł stanowi jedynie wprowadzenie do zmian wynikających z ww. rozporządzeń, co w sposób kompleksowy uczynimy na łamach kwietniowego wydania czasopisma Nowoczesny Przemysł.
autorzy: Aleksandra Pinkas, Karolina Wcisło-Karczewska
źródło: Kancelaria prawna Sołtysiński Kawecki & Szlęzak
