Pozycjonowaniem w układach mechanicznych określa się połączenie współpracujących elementów w taki sposób, że możemy je odblokować, zmienić wzajemną pozycję i zablokować w innej. Jednym z najbardziej obrazowych przykładów jest układ pozycjonowania „profil w profilu” (rys. 1), gdzie w wewnętrznym elemencie mamy szereg otworów, a w zewnętrznej jeden otwór, w którym mocujemy trzpień blokujący lub montażowy.
Pozycjonowanie elementów w maszynach i urządzeniach
Z ideą pozycjonowania możemy się spotkać zarówno w maszynach, urządzeniach, oprzyrządowaniu przemysłowym, jak i w sprzęcie sportowym, ekspozytorach i wielu innych aplikacjach. W większości przypadków, jako główny element mechanizmu blokującego wykorzystuje się elementy ustalające (rys. 2), a najczęściej trzpienie ustalające.
Dość niszowym rozwiązaniem posiadającym ciekawe zalety są trzpienie ustalające z funkcją kasowania luzu GN 7336.7 oraz GN 7336.8 (rys. 3).
Ich unikalność polega na tym, że oprócz spozycjonowania elementu ustalanego poprzez zablokowanie sworznia w otworze są w stanie wygenerować siłę dociskową w osi trzpienia, działającą na ustalany element. Tak zwana funkcja „kasowania luzu” realizowana jest poprzez przekręcenie gałką trzpienia zgodnie ze wskazówkami zegara.
Różnice między trzpieniami ustalającymi
Główna różnica pomiędzy trzpieniami GN 7336.7 a GN 7336.8 polega na samej idei generowania siły docisku blokowanego elementu. W obu modelach kasowanie luzu/dociskanie odbywa się poprzez kręcenie gałką trzpienia z tą różnicą, że w GN 7336.7 obrót gałką powoduje wysuwanie się całego gwintowanego korpusu trzpienia ustalającego, a w GN 7336.8 obrót gałką skutkuje wysunięciem się specjalnie ukształtowanej powierzchni dociskowej sworznia blokującego. Ponadto, konstrukcja mechanizmu blokującego modelu GN 7336.8 zapobiega przypadkowemu wycofaniu trzpienia. W celu jego odblokowania należy najpierw odkręcać gałkę (do usłyszenia charakterystycznego kliknięcia), po czym ją odciągnąć – FUNKCJA BEZPIECZEŃSTWA.
W związku z powyższym można przyjąć, że model GN 7336.8 jest pewnego rodzaju ewolucją trzpienia GN 7336.7 i stosuje się go w bardziej wymagających aplikacjach.
Tę dość trudną do opisania zasadę działania bardzo dobrze przedstawiają poniższe animacje oraz rysunki:
- Przykładowe zastosowanie i zasada działania trzpienia ustalającego GN 7336.7
Zobacz film: https://www.youtube.com/watch?v=oPdYXOe1NgY
- Przykładowe zastosowanie i zasada działania trzpienia ustalającego GN 7336.8
Zobacz film: https://www.youtube.com/watch?v=2OuwUiRR_rg
Opisywane trzpienie ustalające świetnie zdają egzamin w aplikacjach, w których zależy nam na solidnym unieruchomieniu przestawianego elementu, przykładem może być regulacja wysokości siodełka w rowerze treningowym. W takim zastosowaniu oprócz odpowiedniego dopasowania wysokości siodełka należy również zagwarantować jego stabilność, ponieważ dodatkowe ruchy na boki podczas treningu będą powodować dyskomfort użytkownika, a z czasem spowodują powiększanie się luzów w układzie regulacji. W tej aplikacji sprawdzą się oba modele trzpieni ustalających serii GN 7336.
Natomiast w precyzyjnych regulacjach oraz takich, w których zależy nam na zabezpieczeniu pozycji przed przypadkowym odblokowaniem, stosuje się GN 7336.8. Najczęściej taka potrzeba występuje w maszynach przemysłowych, oprzyrządowaniu oraz urządzeniach sportowych, w których nieumyślne odblokowanie stanowi zagrożenie zdrowia.
Karty katalogowe:
GN 7336.7 – trzpienie ustalające z funkcją kasowania luzu
GN 7336.8 – trzpienie ustalające z funkcją kasowania luzu oraz funkcją bezpieczeństwa.
W przypadku prowadzenia nowego projektu zachęcamy do kontaktu z działem technicznym Elesa+Ganter, który służy pomocą w optymalnym rozwiązaniu każdego problemu natury technicznej.
Informacje o pełnej ofercie ELESA+GANTER znajdują się na stronie: www.elesa-ganter.pl
Jeśli nie posiadasz katalogu w wersji papierowej – zamów
Kontakt:
Centrala Elesa+Ganter: +48 22 737 70 4
Pomoc Techniczna: +48 887 035 500
źródło: Elesa+Ganter Polska
