Obecne trendy w budowie maszyn wymuszają na konstruktorach tworzenie urządzeń uniwersalnych, dających się łatwo przezbroić oraz zapewniających wygodny dostęp do elementów manipulacyjnych i nastawczych. Budowane urządzenie niejednokrotnie wymaga od projektanta zastosowania elementów, które można w prosty sposób odłączyć, np. za pomocą:
- trzpieni montażowych,
- różnych zawleczek,
- sworzni,
- zatrzasków itp.
Zgodnie z wytycznymi Dyrektywy Maszynowej 2006/42/WE, ze względu na bezpieczeństwo użytkowników i operatorów, „żadna ruchoma część maszyny lub element zamocowany w maszynie nie może odpadać lub nie może zostać wyrzucony”. Zasada ta jest również szczególnie istotna w przypadku maszyn i urządzeń rekomendowanych do pracy w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym lub chemicznym, gdzie niezabezpieczony element może zanieczyścić produkt końcowy, a tym samym spowodować olbrzymie straty produkcyjne. Również w przypadku szeroko rozumianego sprzętu mobilnego istnieje konieczność stosowania różnych zabezpieczeń przed przypadkowym wypadnięcie demontowanych komponentów, a w konsekwencji ich zagubieniem.
W jaki sposób konstruktor może uporać się z tym zadaniem? Poniżej przedstawiamy przydatne i proste sposoby na zabezpieczenie niezamocowanych na stałe elementów maszyn i urządzeń.
- Zabezpieczenie przed zgubieniem za pomocą linek lub łańcuszków zabezpieczających
Rys. 1.: Łańcuchy i linki zabezpieczające serii GN 111
Większość wyciąganych i ruchomych elementów można zabezpieczyć przed zgubieniem za pomocą linek lub łańcuszków zabezpieczających, dostępnych w wielu wersjach i długościach. Linki są rekomendowane do mocowania przede wszystkim na trzpieniach montażowych i ich zadaniem jest uniemożliwienie zagubienia takiego elementu. Jednak z powodzeniem można przyczepiać do nich również zawleczki sprężyste GN 1024, sworznie GN 2342 i inne demontowane części złączne, a nawet całe podzespoły.
Rys. 2.: Zawleczki sprężyste GN 1024, Sworzeń GN 2342, Trzpień montażowy GN 114.3
Jeśli linka lub łańcuszek zostanie wyposażony w odpowiedni zaczep wtedy można ją z łatwością przytwierdzić z jednej strony do korpusu maszyny, a z drugiej do elementu ruchomego. W ofercie Elesa+Ganter można znaleźć:
- łańcuszki GN 111, które oprócz zadania zabezpieczania części przed zgubieniem pełnią również funkcję estetyczną,
- linki GN 111.2 odznaczające się bardzo dużą wytrzymałością na rozciąganie
- elastyczne linki spiralne GN 111.4, które zajmują stosunkowo niewiele miejsca, a pozwalają nawet na pięciokrotne wydłużenie swojego wymiaru.
Linki i łańcuszki doskonale sprawdzają się w oprzyrządowaniu montażowym, w pojazdach, mobilnych urządzeniach drogowych i rolniczych oraz w przy stanowiskach roboczych. Dość nietypowym, choć popularnym, miejscem stosowania linek GN 111.2 jest zabezpieczenie elementów poszycia wewnętrznego w pojazdach szynowych (szczególnie w pociągach), tak by w przypadku przeciążeń, uszkodzeń lub kolizji uniemożliwić ich oderwanie, które byłoby zagrożeniem dla pasażerów. Wytrzymałość na zerwanie linek GN 111.2 w wersji -C, -D i -E wynosi 1800 N, stanowią więc one pewne zabezpieczenie i mogą być z powodzeniem stosowane w takich aplikacjach.
Rys. 3: Przykłady zastosowania linek zabezpieczających
- Zabezpieczenie przed zgubieniem za pomocą pierścieni zabezpieczających
Rys. 4: Pierścień zabezpieczający GN 111.6
Nie każdy element zastosowany w maszynie lub urządzeniu jest wyposażony w otwór umożliwiający przytwierdzenie linki lub łańcuszka. Wykonanie go w pokrętle spowoduje okręcanie się linki i utrudni demontaż. W takim przypadku polecamy pierścienie zabezpieczające (rys. 4), które służą do ochrony pokręteł oraz innych elementów maszyn przed zgubieniem. Można połączyć je z łańcuchami kulkowymi lub linkami zabezpieczającymi, o których wspominaliśmy powyżej. Wykonując odpowiedni rowek pod pierścień w dowolnym pokrętle, sworzniu lub dźwigni i dodając właściwie dobrany łańcuch lub linkę, można samodzielnie stworzyć produkt przeznaczony do częstego demontażu i zabezpieczyć się przed zgubieniem go w czasie cyklu eksploatacji.
Pierścienie GN 111.6 są wykonane ze stali nierdzewnej. Wraz z nierdzewnymi pokrętłami i linkami tworzą zestawy, które można stosować np. w maszynach i urządzeniach przemysłu spożywczego. Specjalna konstrukcja pierścienia GN 111.6 umożliwia łatwy montaż zarówno na pokrętle, jak i na lince, jednocześnie nie ograniczając swobody operowania/obracania pokrętłem.
Rys. 5: Sekwencja montażu pierścienia zabezpieczającego GN 111.6
- Zabezpieczenie przed zgubieniem za pomocą pokręteł z łańcuchem zabezpieczającym
Pokrętła z łańcuchem zabezpieczającym VCT-LP i VTT-LP (rys. 6) łączą w sobie powyższe cechy produktów dostępnych osobno. Standardowe pokrętło zostało już wyposażone w pierścień i łańcuch, który po zamocowaniu do korpusu maszyny lub urządzenia zabezpiecza przed jego zgubieniem. Właściwość ta jest szczególnie przydatna w przypadku częstego montażu i demontażu pokrętła i jest rozwiązaniem gotowym, nie wymagającym od konstruktora modyfikacji zakupionego produktu.
Rys. 6: Pokrętła z łańcuchem VCT-LP i VTT-LP
Nasze standardowe pokrętła VCT i VTT o ergonomicznej budowie, zostały zmodyfikowane o rowek, w którym został zamocowany pierścień zabezpieczający z technopolimeru. Do całości, za pośrednictwem pierścienia spiralnego ze stali nierdzewnej zamocowano łańcuch kulkowy z technopolimeru na bazie żywicy acetalowej. Powyższe rozwiązania są wykorzystywane przy:
- budowie sprzętu rehabilitacyjnego,
- statywów,
- stojaków,
- urządzeń mobilnych,
- wojskowego sprzętu polowego
- w pojazdach.
- Śruby radełkowane z zabezpieczeniem przed zgubieniem
Rys. 7: Śruby radełkowane z zabezpieczeniem przed zgubieniem GN 653.2
Śruby GN 653.2 są ciekawym produktem, który pozwoli na demontaż poszczególnych elementów maszyn i urządzeń bez konieczności ich wykręcania. Śruby te posiadają gwint tylko na końcu trzpienia. Na pozostałej długości trzpień ma gładką powierzchnię o zmniejszonej względem gwintu średnicy. W celu montażu należy wykonać otwór gwintowany w elemencie mocowanym oraz w korpusie. W zależności od konstrukcji należy wykonać dodatkowy gładki otwór przejściowy w jednym lub obu łączonych elementach (rys. 8). Dzięki gładkiej powierzchni trzpienia, śrubę można wysunąć tylko do momentu oparcia się o gwint w elemencie mocowanym np. osłonie maszyny. Funkcjonalność ta powoduje, że GN 653.2 pozostają w elemencie mocowanym i są zabezpieczone przed wypadnięciem, a niewielka długość gwintu trzpienia oraz radełkowana główka pozwala na jego szybki montaż i demontaż.
Rys. 8: Przykłady montażu GN 653.2
- Zabezpieczenie panelu osłony za pomocą uchwytów PC
Rys. 9: Uchwyty osłon PC.35
Uchwyty osłon stałych PC (rys. 9) doskonale sprawdzają się w miejscach, w których panel osłony, np. z powodów serwisowych lub eksploatacyjnych musi być demontowany. Po instalacji w ramie, wszystkie komponenty uchwytów PC pozostają ze sobą trwale połączone, uniemożliwiając odłączenie się jakiejkolwiek części od konstrukcji. Oba ramiona uchwytu osłony są ze sobą złączone przegubowo, a po zamocowaniu do profilu nie można ich rozdzielić.
Tak samo nakrętka i śruba przez cały czas pozostają zintegrowane z uchwytem, również po otwarciu i podczas demontażu osłony. PC spełniają wymogi Dyrektywy Maszynowej 2006/42/WE dotyczące mocowania osłon stałych (1.4.2.1), ponieważ można otworzyć je wyłącznie za pomocą narzędzi. Pozostają na maszynie nawet podczas demontażu osłon, a brak którejkolwiek z części uniemożliwi zamocowanie osłony. Uchwyty PC stosowane są na liniach produkcyjnych w wielu różnych branżach, szczególnie w miejscach, w których demontaż osłon odbywa się dość często.
Sposób montażu i zasadę działania uchwytu PC przedstawia następujący film:
Redakcja: Elesa+Ganter Polska
Informacje o pełnej ofercie produktowej znajdują się w katalogu:
Katalog podstawowy 038 (wersja polskojęzyczna)
lub na stronie: www.elesa-ganter.pl
Jeśli nie posiadasz katalogu – zamów
źródło: Elesa+Ganter Polska
